Phỏng vấn đồng chí Giám đốc Sở Tư pháp
(Ngày đăng :27/08/2015 12:00:00 SA)

PV: Thưa đồng chí Giám đốc, thực tế là khi đề cập đến chăn nuôi, trồng trọt thì người ta nghĩ ngay đến ngành nông nghiệp, hoặc khi đề cập đến đất đai, khoáng sản là ngành tài nguyên & môi trường,… còn khi đề cập đến ngành Tư pháp thì nhiều người chưa thực sự hiểu. Có phải là cơ quan thực hiện quyền tư pháp theo Hiến pháp năm 2013?

Đồng chí Nguyễn Quang Tản (Đ/c NQT):  Đây thực sự là câu hỏi rất lý thú, để lý giải rõ vấn đề cơ quan có tên là Tư pháp và cơ quan thực hiện quyền tư pháp là một câu chuyện rất dài và cần có nhiều thời gian. Tuy nhiên, tôi có thể khẳng định ngay với bạn Sở Tư pháp không phải là cơ quan thực hiện quyền tư pháp theo Hiến pháp năm 2013, cơ quan thực hiện quyền này phải là Tòa án nhân dân. Còn Sở Tư pháp là cơ quan hành chính nhà nước, là một trong số các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, có nhiệm vụ giúp Ủy ban nhân dân tỉnh quản lý nhà nước về: Công tác xây dựng và thi hành pháp luật; theo dõi thi hành pháp luật; kiểm tra, xử lý văn bản quy phạm pháp luật; kiểm soát thủ tục hành chính; pháp chế; phổ biến, giáo dục pháp luật; hòa giải ở cơ sở; hộ tịch; quốc tịch; chứng thực; nuôi con nuôi; lý lịch tư pháp; bồi thường nhà nước; trợ giúp pháp lý; luật sư; tư vấn pháp luật; công chứng; giám định tư pháp; bán đấu giá tài sản; trọng tài thương mại; quản lý công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính và công tác tư pháp khác theo quy định của pháp luật.

PV: Những công việc đó có vẻ như rất trừu tượng?

Đúng vậy, bạn có thể hình dung, do tính đặc thù, hoạt động của chủ yếu của ngành liên quan đến tư vấn, phản biện việc xây dựng chính sách như: thẩm định dự thảo văn bản quy phạm pháp luật do các cơ quan chuyên môn khác của UBND tỉnh soạn thảo trước khi trình UBND tỉnh ban hành hoặc trước khi UBND tỉnh xem xét, trình HĐND tỉnh thông qua. Một số công việc gắn với nhân thân của mỗi công dân từ khi sinh ra (đăng ký khai sinh) đến khi chết đi (đăng ký khai tử); hoặc hoạt động trợ giúp pháp lý cho người nghèo và đối tượng chính sách; hoặc công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; công tác công chứng, chứng thực nhằm đảm bảo an toàn cho công dân khi tham gia giao dịch, ký kết các hợp đồng dân sự; hoặc hoạt động kiểm soát thủ tục hành chính nhằm giảm bớt các thủ tục hành chính rườm rà, chống sách nhiễu, tiêu cực, đem lại lợi ích cho người dân, doanh nghiệp... Tuy nhiên, những sản phẩm, kết quả hoạt động của ngành thường chỉ một số ít lĩnh vực có thể định lượng một cách cụ thể, còn lại phần lớn kết quả hoạt động là mang tính lâu dài, thậm chí là gắn liền với sinh mệnh, theo suốt cả cuộc đời của một người nên khó có thể đong đếm được ngay kết quả bằng những con số.

PV: Được biết sắp tới là kỷ niệm 70 năm ngành Tư pháp Việt Nam, nhân dịp này đồng chí có thể cung cấp cho độc giả về hoạt động của ngành Tư pháp Lai Châu trong những năm qua?

Đ/c NQT: Ngành Tư pháp Việt Nam ra đời cùng với sự ra đời của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập nên chỉ còn ít ngày nữa là được tròn 70 năm (28/8/1945 - 28/8/2015), tuy nhiên đối với ngành Tư pháp Lai Châu thì còn quá non trẻ, được chia tách và đi vào hoạt động cùng với chia tách, thành lập tỉnh Lai Châu nên đến nay mới được hơn 11 năm hoạt động. Tuy nhiên, kiểm điểm lại chặng đường hoạt động đã qua, có thể thấy rằng mặc dù còn có khó khăn về nhiều mặt nhưng với truyền thống và tinh thần đoàn kết, quyết tâm vượt khó nên từ khi được thành lập đến nay ngành Tư pháp Lai Châu đã đạt được những thành tích đáng tự hào trên mọi mặt hoạt động, công tác.

Trong khuôn khổ thời gian hạn hẹp của buổi trao đổi này, thật khó để có thể thống kê hết được những kết quả mà ngành Tư pháp Lai Châu đã đạt được, nhưng có thể khẳng định rằng trong những năm qua chúng tôi đã làm hết sức mình để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, Sở Tư pháp đã thẩm định 597 dự thảo văn bản quy phạm pháp luật do các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh soạn thảo trước khi trình UBND tỉnh ban hành hoặc để UBND tỉnh trình HĐND tỉnh thông qua, các ý kiến thẩm định có tính phản biện cao, dựa trên các căn cứ khoa học, các quy định của pháp luật và điều kiện thực tiễn của tỉnh; đã tiến hành tập hợp trên 30.000 văn bản các loại (trong đó có 707 văn bản quy phạm pháp luật) do Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành; tiến hành kiểm tra 176.202 văn bản do Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân cấp huyện ban hành, trong đó có 1.813 văn bản quy phạm pháp luật, các văn bản có dấu hiệu vi phạm qua công tác rà soát, kiểm tra đều kịp thời được sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ, hủy hỏ, ban hành văn bản thay thế, từ đó giúp cho công tác xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các cấp trên địa bàn tỉnh ngày càng nâng cao chất lượng và đi vào nề nếp, đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật. Sở Tư pháp cũng đã thực hiện tốt vai trò là cơ quan Thường trực của Hội đồng phối hợp, phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh, thực hiện chức năng tham mưu giúp Ủy ban nhân dân tỉnh quản lý, hướng dẫn, chỉ đạo các cấp, các ngành trong tỉnh tổ chức thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật bằng nhiều hình thức khác nhau, đa dạng, phong phú và ngày càng đi vào chiều sâu, qua đó góp phần nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của Nhân dân các dân tộc trong tỉnh. Bên cạnh đó, Sở Tư pháp còn thực hiện một số hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật cụ thể thông qua việc phát hành 66 số Tư pháp Lai Châu với 19.200 cuốn; thông qua biên soạn và p hát hành 23 tập sách tìm hiểu pháp luật trên nhiều lĩnh vực khác nhau; thông qua việc tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh tổ chức ba cuộc thi viết với quy mô lớn thu hút hàng chục nghìn người tham gia, cụ thể: cuộc thi tìm hiểu Bộ luật Dân sự năm 2005 được tổ chức năm 2007 có 12.886 bài dự thi, cuộc thi tìm hiểu pháp luật về phòng, chống ma túy được tổ chức năm 2010 có 18.592 bài dự thi, cuộc thi tìm hiểu Hiến pháp năm 2013 được tổ chức năm 2014-2015 có 27.232 bài dự thi.

Tương tự như vậy đối với các nhiệm vụ khác thuộc chức năng, nhiệm vụ của ngành cũng được triển khai một cách đồng bộ như: Các hoạt động công chứng, chứng thực đã có nhiều đổi mới, đáp ứng được yêu cầu của người dân và doanh nghiệp, đem lại hiệu quả thiết thực, đặc biệt là hoạt động công chứng ngày càng được người dân, doanh nghiệp tin tưởng thực hiện, góp phần đảm bảo an toàn pháp lý cho các giao dịch dân sự trên địa bàn tỉnh, đồng thời phí công chứng thu được cũng góp phần tăng thu cho ngân sách nhà nước, nếu như năm 2010 phòng công chứng chỉ thực hiện công chứng được 715 việc, thu được 324.763.830 đồng, nhưng năm 2014 đã công chứng được 2.261 hợp đồng giao dịch, phí công chứng thu được 793.235.000 đồng, còn từ 1/1/2015 đến 15/7/2015 đã công chứng được 1.572 hợp đồng giao dịch, chứng thực bản sao đúng với bản chính được 4.059 bản với tổng số phí công chứng thu được là 612.698.000 đồng. Trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản tuy mới được thành lập và đi vào hoạt động từ năm 2009 và chỉ có 01 đấu giá viên, song hoạt động bán đấu giá tài sản đã đem lại hiệu quả rõ rệt, từ khi được thành lập đến nay đã tổ chức thành công 659 phiên đấu giá, với giá khởi điểm 110.612.693.505 đồng, giá bán là 125.321.968.778 đồng; số tiền tăng thêm là 14.709.275.373 đồng. Hoạt động trợ giúp pháp lý cho người nghèo và đối tượng chính sách cũng luôn được Sở Tư pháp quan tâm, chỉ đạo và tổ chức thực hiện, đặc biệt là trợ giúp pháp lý lưu động kết hợp với tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho Nhân dân được 218 đợt cho 336 lượt xã, giúp cho người dân được tiếp cận với các dịch vụ pháp lý, nâng cao trình độ nhận thức, hiểu biết pháp luật; đã tham gia trợ giúp được 4279 vụ việc cho 4385 đối tượng; đã hướng dẫn, chỉ đạo thành lập 102 Câu lạc bộ trợ giúp pháp lý, tổ chức 3.376 buổi sinh hoạt thu hút được 135.692 lượt người tham gia… Bên cạnh đó, công tác kiểm soát thủ tục hành chính được triển khai thực hiện đồng bộ, thường xuyên nhằm đảm bảo tính công khai, minh bạch, đơn giản hóa các thủ tục hành chính giảm bớt các loại giấy tờ không cần thiết gây tốn kém, lãng phí cho người dân và doanh nghiệp...

Ngoài ra, các hoạt động trong các lĩnh vực khác thuộc chức năng, nhiệm vụ của cơ quan tư pháp như cấp phiếu lý lịch tư pháp, đăng ký, quản lý hộ tịch, theo dõi thi hành pháp luật, quản lý công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính... đều được triển khai thực hiện một cách đồng bộ, hiệu quả. Bởi vậy, trong những năm qua chúng tôi đã có 04 cá nhân được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng ba; 03 tập thể và 02 cá nhân được Thủ tướng Chính phủ tặng bằng khen; 07 lượt tập thể được UBND tỉnh và Bộ Tư pháp tặng cờ thi đua xuất sắc; 26 lượt tập thể và 63 lượt cá nhân được Chủ tịch UBND tỉnh và Bộ Tư pháp tặng bằng khen; 11 lượt cá nhân được công nhận Chiến sĩ thi đua cấp tỉnh và cấp bộ... đặc biệt tập thể Sở Tư pháp Lai Châu đã được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng ba, đó là những minh chứng cụ thể và sinh động nhất để khẳng định, đánh giá và ghi nhận kết quả mà ngành Tư pháp Lai Châu đã đạt được trong quá trình hoạt động.

 PV: Giải pháp nào để có thể đạt được kết quả như đồng chí vừa nêu?

Đ/c NQT: Không có yếu tố nào quan trọng hơn công tác cán bộ! Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy“Có cán bộ tốt, việc gì cũng xong. Muôn việc thành công hoặc thất bại, đều do cán bộ tốt hay kém", thấm nhuần lời dạy đó, chúng tôi luôn quan tâm, chú trọng đến công tác đào tạo, xây dựng dựng công chức, viên chức trong ngành vững vàng về tư tưởng chính trị, giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ nhằm đáp ứng yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Ngày đầu mới được thành lập chúng tôi chỉ có 8 công chức (bao gồm cả công chức lãnh đạo, quản lý, chuyên môn, lái xe, phục vụ) được điều động từ Sở Tư pháp tỉnh Lai Châu (cũ) sang, đến nay qua quá trình thực hiện việc tuyển dụng kết hợp với đào tạo, bồi dưỡng công chức, viên chức, Sở Tư pháp đã có 8 phòng chuyên môn nghiệp vụ và 3 đơn vị sự nghiệp trực thuộc với 47 công chức, viên chức và người lao động; trong đó có 02 công chức có trình độ thạc sĩ luật; 42 công chức, viên chức có trình độ đại học, đạt 93,6%, chỉ còn lại 3 người công tác trong lĩnh vực lái xe, phục vụ là chưa có trình độ đại học; có 02 công chức ngạch chuyên viên cao cấp, 03 công chức ngạch chuyên viên chính; có 10 công chức có trình độ cao cấp lý luận chính trị. Mặc dù với số lượng công chức, viên chức như vậy chưa phải là đã đủ biên chế theo yêu cầu của nhiệm vụ được giao trong tình hình mới, song bù lại chúng tôi có đội ngũ công chức, viên chức có trình độ chuyên môn khá cao và đồng đều nên mới có thể đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

PV: Với cương vị là người đứng đầu, đồng chí cho biết dự định của mình để xây dựng ngành Tư pháp trong tình hình mới?

Đ/c NQT: Trong bối cảnh triển khai thực hiện Hiến pháp 2013 về xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam XHCN, ngành Tư pháp ngày càng được giao thêm nhiều nhiệm vụ mới, năm 2016 là năm đầu của triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội theo tinh thần của Nghị quyết Đại hội đảng bộ tỉnh lần thứ XIII và Đại hội đảng toàn quốc lần thứ XII, chúng tôi vẫn sẽ tiếp tục củng cố, kiện toàn tổ chức, bộ máy, sắp xếp, bổ nhiệm, tuyển dụng, đào tạo công chức, viên chức có trình độ, có phẩm chất, có năng lực đảm bảo đáp ứng thực hiện đúng, thực hiện đầy đủ chức năng, nhiệm vụ là cơ quan chuyên môn giúp Uỷ ban nhân dân tỉnh thực hiện tốt công tác tư pháp ở địa phương.

Để có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ trong tình hình mới, chúng tôi cần tổng kết, đánh giá, tự kiểm điểm, nhìn nhận lại mình xem những gì đã làm được, những gì chưa làm được và nguyên nhân để từ đó có thể xây dựng kế hoạch, định hướng phát triển cho tương lai sao cho thiết thực, phù hợp. Trước tiên chúng tôi cần xây dựng các chương trình, kế hoạch cụ thể, tiếp tục phát động và tổ chức thực hiện tốt các phong trào thi đua yêu nước, đồng thời giáo dục cho công chức, viên chức trong ngành tiếp tục nêu cao nhận thức, lòng tự hào và tinh thần trách nhiệm, không ngừng tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức, tích cực nghiên cứu, học tập để nâng cao chất lượng công việc, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng sẽ tiếp tục nghiên cứu để có những kiến nghị, đề xuất với Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh và các Bộ, ngành trung ương ban hành cơ chế, chính sách phù hợp nhằm dần từng bước tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc mà ngành tư pháp đang phải đối mặt. Đặc biệt những việc mới được giao thêm cho ngành Tư pháp vừa là thách thức, vừa là cơ hội đòi hỏi tinh thần đoàn kết, sự cố gắng nỗ lực phấn đấu, quyết tâm vượt khó đi lên của công chức, viên chức Ngành Tư pháp Lai Châu cùng với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân tỉnh, sự hướng dẫn, giúp đỡ của Bộ Tư pháp, chúng tôi có quyền tin tưởng rằng mình sẽ hoàn thành tốt mục tiêu công việc đề ra.

PV: Xin chân thành cám ơn đồng chí đã dành thời gian cho buổi phỏng vấn này!

Nguyễn Thái Châu thực hiện